مقایسه انسان سالم از دیدگاه قرآن و روان شناسی با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی(ره) و نظریه ی ویکتور فرانکل

رساله حاضر در جستجوی یافتن پاسخ به این مسئله اصلی یعنی شاخصه های انسان سالم از دیدگاه روان شناسی و قرآن (با تأکید بر دیدگاه فرانکل و علامه طباطبایی«ره») با هدف تعیین میزان هم گرایی و واگرایی دو دیدگاه در پنج بخش تنظیم گردیده است.در این پژوهش پس از تبیین واژه های کلیدی مربوطه در دو حوزه ی قرآن و روان شناسی و سپس معرفی مهم ترین مکاتب روان شناسی (با توجه به سیر تطورّ و تکامل آنها در موضوع شخصیت سالم) و همچنین معرفی اجمالی قرآن، بستر ورود به مباحث اصلی رساله فراهم شده است.آنگاه با بررسی تفصیلی نظریه ی معنادرمانی ویکتور فرانکل و تبیین بنیادهای فلسفی و روان شناسی وی و تنظیم فهرستی از ویژگیهای انسان سالم به این نتیجه رسیدیم که محور اصلی سلامت در این نظریه معناجویی بوده و بنابراین انسان سالم، انسانی است که از طریق یافتن معنا در هر موقعیت از زندگی، خود را به معنای غایی متصل می سازد. در بررسی دیدگاه قرآنی، پس از تبیین دقیق مفهوم سلامت و مرض از منظر قرآن و معرفی برخی از امراض روحانی، ویژگیهای انسان سالم را در سه محور نگرش ها (نظام اعتقادات و باورها)، گرایش ها (مجموعه تعلّقات قلبی، حبّ و بغض ها، ترس و امیدها)، و کنش ها (مجموعه رفتارهای سالم) تنظیم کرده و نهایتاً دو عنصر اساسی ایمان راسخ و عمل صالح به عنوان شاخصه های انسان سالم معرفی گردیدند. آنگاه در واپسین بخش رساله و در مقایسه ی دو دیدگاه، موارد همپوشی و سپس تفاوتها و کاستی های نظریه ی فرانکل نسبت به دیدگاه قرآنی در زمینه ی ماهیت انسان، نیازها، توانائیها، مفهوم سلامت و مرض و شاخصه های انسان سالم مورد بحث قرار گرفت.نظریه پردازی در زمینه ی شخصیت سالم بدون توجه صحیح به مبدأ و مقصد متعالی آن، عدم درک صحیح از پدیده ی روح و تجرد آن، محدود نمودن سلامت و شاخصه های آن در قالب تنگ دنیای مادّی (علیرغم توجه اکید به بعد روحانی انسان) و توجه به نقش دین در چرایی زندگی بی هیچ تأثیر در چگونگی زندگی از برجسته ترین کاستی های دیدگاه ویکتور فرانکل شناخته شد.